overview
Warta honorowa. Ludzie składają kwiaty w miejscu straceń. Uroczystości na Powązkach. Msza polowa. Składanie wieńców na Grobie Nieznanego Żołnierza. Ludzie porządkujący groby bliskich. Odsłonięcie i poświęcenie tablicy na Czerniakowie. Składanie wieńców.
| 00:00:02:13 | Czołówka: "POLSKA KRONIKA FILMOWA 26/46". |
| 00:00:20:08 | Dwóch żołnierzy w hełmach trzyma wartę honorową. |
| 00:00:26:19 | Tablica ku czci pomordowanych, poniżej kwiaty, wieńce. |
| 00:00:35:06 | Inne miejsce straceń, ulica Piękna, kobiety składają kwiaty. |
| 00:00:41:02 | Warta żołnierska. |
| 00:00:42:18 | Przed wejściem na Powązki. Tłum. Poczty sztandarowe. |
| 00:00:47:00 | Tłum. |
| 00:00:49:06 | Młodzi mężczyźni (zbliżenie). |
| 00:01:05:15 | Pomnik Bohaterów Powstania na Powązkach. Napis: "ŻOŁNIERZOM ARMII KRAJOWEJ POLEGŁYM W WALKACH O WOLNOŚĆ - TOWARZYSZE BRONI". |
| 00:01:09:06 | Twarze zgromadzonych. |
| 00:01:11:00 | Tablica poświęcona 12 bezimiennym bohaterom. |
| 00:01:13:12 | Groby, krzyże. |
| 00:01:19:07 | Poczty sztandarowe. |
| 00:01:21:20 | Msza żałobna, ksiądz błogosławi zebranych. |
| 00:01:25:12 | Profil żołnierza (chorążego). |
| 00:01:27:12 | Szpaler żołnierzy ze sztandarami. |
| 00:01:30:16 | Tłum, środkiem między szpalerami wojska poczty z wieńcami. |
| 00:01:42:12 | Składanie wieńców na Grobie Nieznanego Żołnierza. |
| 00:01:53:12 | Tłum, w środku delegacje z wieńcami. |
| 00:01:58:04 | Kompania honorowa oddaje salwę. |
| 00:02:01:00 | Płyta z napisem: "POLEGŁYM W WALKACH O WOLNOŚĆ WARSZAWY". Płonące znicze. |
| 00:02:05:19 | Znicz. |
| 00:02:09:01 | Kobieta klęczy przy grobie. |
| 00:02:11:03 | Tablica na krzyżu: "PORUCZNIK PIOTR MAŃKOWSKI MIECZYSŁAW [...] zginął w obronie WARSZAWY dnia 8 VIII 1944 r.". |
| 00:02:13:00 | Skromna tabliczka: "Alina WIDEMANÓWNA". Obok, schylony nad grobem mężczyzna. |
| 00:02:16:09 | Groby, wielu ludzi, kobiety podlewają kwiaty. |
| 00:02:21:09 | Odsłonięcie płyty pamiątkowej na Czerniakowie. Tłumy ludzi, poczty sztandarowe. W tle most i Wisła. |
| 00:02:28:13 | Żołnierz na warcie, w tle flagi. |
| 00:02:31:14 | Warta przy płycie pamiątkowej. |
| 00:02:36:14 | Ksiądz, poświęcenie płyty. |
| 00:02:40:22 | Napis na płycie: "W TYM MIEJSCU [...]". |
| 00:02:44:12 | Twarze oficerów trzymających wieniec. |
| 00:02:46:21 | Werble. |
| 00:02:49:08 | Składanie wieńców. |
| 00:02:58:18 | Żołnierze z orderami na piersiach, stoją w kilku szeregach. |
reader text
W drugą rocznicę Powstania Warszawa uczciła swoich bohaterów. Zbryzgane krwią mury i bruki przyoblekły się w żałobę kiru, wieńców żywego kwiecia i zniczów. Ludność stolicy złożyła hołd powstańcom, poległym w walce daremnej, lecz pełnej najpiękniejszego bohaterstwa.
Ta młodzież pracuje, uczy się, studiuje na uniwersytetach. Przed dwoma laty walczyła na ulicach stolicy. Dziś zebrała się na cmentarzu, by wspomnieć towarzyszy broni, którzy nie doczekali dnia wolności. Monument ku czci żołnierzy Armii Krajowej. Brzozowe krzyże żołnierzy Armii Ludowej - walczyli do ostatka, choć udziałem ich była gorzka świadomość błędu, jakim było Powstanie. Śmiercią na barykadach przypieczętowali swoją wiarę w Polskę Ludową.
Mauzoleum Powstańca - symbol hołdu dla bezimiennych bohaterów z AK, AL, BCh, PAL, z pierwszej Armii Polskiej, dla wszystkich, którzy polegli w walkach o wolność Warszawy. [...] Mauzoleum pochyliły się wszystkie sztandary, zjednoczyły się wszystkie serca. W hołdzie dla zmarłych i w miłości dla Ojczyzny, która na gruzach odbudowuje stolicę - najpiękniejszy pomnik Żołnierza Wolności.
Tegoż dnia na Czerniakowie odsłonięto tablicę ku czci żołnierzy, którzy w sierpniu roku `44 polegli przy próbie przyjścia z pomocą walczącej stolicy. Pod morderczym ogniem nieprzyjaciela sforsowali Wisłę i zginęli w walkach na Czerniakowie. Krew ich zmieszała się z krwią Powstańców Warszawskich.
Tylko nieliczna garstka została przy życiu, by w kilka miesięcy później wziąć udział w nowym ataku na Warszawę. Tym razem przypadło im w udziale zwycięstwo.
comment
Do końca roku 1948 kronika działała stosunkowo autonomicznie, od czasu do czasu spontanicznie reagując na zachodzące zdarzenia. Felieton nt. drugiej rocznicy Powstania Warszawskiego jest cennym w dorobku PKF akcentem odnoszącym się do tragicznego wysiłku Armii Krajowej. Operator odwiedza groby poległych, pokazując ciągle żywe cierpienie ich bliskich. Za kilka jednak lat w języku oficjalnej propagandy powstańcy nazywani będą „sługami Londynu” i „karłami reakcji”. Tymczasem są jeszcze bohaterami Warszawy, mimo słów komentarza nt. „gorzkiej świadomości błędu, jakim było Powstanie”. Chociaż kronika nie mogła pominąć spontanicznych obchodów rocznicy Powstania, które w pierwszych latach powojennych organizowało społeczeństwo, to wpleciony wątek żołnierzy Armii Ludowej pozwolił na przemycenie informacji o walce w imię wiary w Polskę Ludową. (MKC)
previous 
