Wiec protestacyjny

Wiec protestacyjny
Loading the player ...
Full title: Wiec protestacyjny w Warszawie przeciwko mowie Byrnesa w sali "Roma" w Warszawie
Release Date: 1946-09-17
Duration: 03:08
Subject Categories: społeczeństwo, wydarzenia polskie
overview
About the film

Tłum przed gmachem. Sala Romy. Napis nad sceną: "Wara imperialistom i opiekunom niemieckim od granic zachodnich Polski".
W. Gomułka - przemówienie.
Mapa Polski.
J. Cyrankiewicz - przemówienie.

Director of Photography: Henryk Makarewicz, Karol Szczeciński
Subject Number: 1
Person: Józef Cyrankiewicz (premier RP), Piotr Jaroszewicz (generał dywizji Wojska Polskiego), Władysław Gomułka (polityk, działacz komunistyczny, I sekretarz KC PPR (1943-1948)), James Francis Byrnes (polityk amerykański, sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych (1945-1947)), Marian Spychalski (generał, poseł do do Krajowej Rady Narodowej (1943-1952)), Hilary Minc (minister przemysłu i handlu w latach 1944-1949)
Object: gmach Roma
Event: wiec protestacyjny w Warszawie
Time: 1946-09
Place: Warszawa
Foreign Exchange: Metro-News (M. Ns.) (Stany Zjednoczone), Nowosti Dnia (Now. D.)
Rights: WFDIF
Sound: mono
Frame Size: 4:3
Sequence description
00:00:00:18Czołówka: "POLSKA KRONIKA FILMOWA 31/46".
00:00:21:21Tłum przed gmachem.
00:00:27:02Sala ROMY. Prezydium.
00:00:32:07Sala (zza pleców mówcy).
00:00:35:06Władysław Gomułka na mównicy.
00:00:37:22Gomułka przemawia. Nad nim afisz z napisem: "Wara imperialistom i opiekunom niemieckim od granic zachodnich Polski".
00:00:56:16Publiczność.
00:00:59:12Gomułka kontynuuje.
00:01:01:09Zasłuchani odbiorcy przemówienia.
00:01:04:13Gomułka.
00:01:09:02Widownia (ujęcie z góry).
00:01:12:02Gomułka. Znużony mężczyzna (Cyrankiewicz) - poniżej mówcy.
00:01:18:02Hilary Minc.
00:01:20:14Gomułka.
00:01:26:20Piotr Jaroszewicz (w mundurze generała) i Marian Spychalski (w cywilu).
00:01:29:20Gomułka przemawia.
00:01:33:06Oklaski.
00:01:36:07Gomułka.
00:01:42:01Mapa Polski - nowe granice.
00:01:57:18Oklaski.
00:02:02:14Józef Cyrankiewicz przemawia.
00:02:17:20Głowy słuchaczy.
00:02:20:15Cyrankiewicz na mównicy.
00:02:23:00Publiczność.
00:02:40:08Cyrankiewicz.
00:02:47:00Publiczność.
00:02:50:04Cyrankiewicz.
00:02:57:03Publiczność oklaskuje mówcę.
hide tab
reader text

Potężnym protestem odpowiedziała cała Polska na proniemiecką mowę Byrnesa. Na olbrzymim wiecu w sali Romy w Warszawie w obecności ambasadora Francji, generalicji polskiej i dziennikarzy zagranicznych zabrał głos minister Ziem Odzyskanych wicepremier Gomułka:
"Trudno było, obywatele, przypuszczać, aby amerykański sekretarz stanu dla spraw zagranicznych mógł się zdobyć na takie przemówienie, jakie w Stuttgarcie wygłosił do Niemców, do Polaków i do całego świata. Naród polski wyciągnie z tego przemówienia należyte wnioski. Aby na świecie nie było żadnych nieporozumień w sprawie naszych granic zachodnich, możemy oświadczyć, że granice te są nie tylko granicami Polski, że na ich temat z nikim dyskutować nie będziemy [okrzyki, oklaski]. Świat cały powinien zdawać sobie jasno sprawę z tego, że nad Odrą i Nissą [!] Łużycką znajduje się najdalej na zachód wysunięta granica Słowiańszczyzny" [oklaski].
Równie twardo i nieustępliwie zabrzmiały słowa generalnego sekretarza CKW PPS Cyrankiewicza:
"Nie ma pokoju świata bez bezpieczeństwa polskiego narodu. Bezpieczeństwo zaś polskiego narodu, zabezpieczenie od niebezpieczeństwa niemieckiego, to granica na Odrze i Nissie [oklaski]. I dlatego tam - niezależnie także od praw historycznych - tam jest dzisiejsza i jutrzejsza polityczna granica pokoju i niepodległości. Tej granicy naród nasz bronić będzie wespół z wszystkimi narodami, które tak samo rozumieją bezpieczeństwo i pokój jak my" [oklaski].
Polska nigdy nie pozwoli by ziemie śląskie i pomorskie stały się przedmiotem przetargów na międzynarodowych giełdach politycznych.

hide tab
comment

Wygłoszone w Stuttgarcie przemówienie amerykańskiego sekretarza stanu Jamesa Byrnesa stało się na wiele lat punktem zapalnym w stosunkach między Polską a Zachodem. Zakwestionowanie przez niego polskich granic na Odrze i Nysie i uzależnienie ich akceptacji od przeprowadzenia demokratycznych wyborów wzbudziło zrozumiały sprzeciw komunistów. Odpowiedzią była seria protestacyjnych zgromadzeń w różnych miastach kraju. Podnoszona w sali warszawskiej Romy przez Władysława Gomułkę „granica słowiańszczyzny” nie była argumentem poważnym; bardziej racjonalne było stanowisko Józefa Cyrankiewicza o faktycznym powojennym porządku geograficznym. Obawy o rewizjonizm niemiecki napędzały polską politykę przez wiele następnych lat. Po 1945 roku Polska straciła 20% swojego wcześniejszego terytorium. (MKC)

hide tab