Pierwszy prezydent

Pierwszy prezydent
Loading the player ...
Tytuł pełny: Pierwszy prezydent. Temat o prezydencie Gabrielu Narutowiczu. Rocznica śmierci
Data wydania: 1988-11-30
Kategorie tematyczne: wydarzenia, społeczeństwo
opis filmu
O filmie

Sarkofag G. Narutowicza. Portret. Zdjęcie z czasów młodości. G. Narutowicz i J. Piłsudski. Sejm. Gazety, pisma. G.Narutowicz wychodzi z Sejmu. G. Narutowicz w Zachęcie. Wyprowadzanie zwłok z Belwederu. Artykuły. Kondukt żałobny. Portret E. Niewiadomskiego.

Realizacja: Maria Góralczyk
Opracowanie dźwiękowe: Tatiana Kamińska
Numer tematu: 3
Osoba: Gabriel Narutowicz (prezydent Polski), Aleksander Kakowski (metropolita Warszawy, kardynał), Eligiusz Niewiadomski (malarz, krytyk sztuki, nacjonalista)
Czas akcji: 1988
Miejsce akcji: Polska
Wymiana zagraniczna: Wytwórnia Filmowa, ZSRR
Prawa: WFDiF
Format dźwięku: mono
Format klatki: 4:3
System koloru: czarno-biały
Opis sekwencji
00:00:00:01Napis: „PIERWSZY PREZYDENT”. Sarkofag G. Narutowicza w podziemiach katedry św. Jana.
00:00:06:19Zdjęcie G. Narutowicza.
00:00:12:06Zdjęcie G. Narutowicza w młodości.
00:00:21:03Zdjęcie G. Narutowicza w polskim rządzie.
00:00:24:02Zdjęcie G. Narutowicza i J. Piłsudskiego.
00:00:30:01Fragment artykułu w „Kurierze Warszawskim”. Widoczny napis: „Gabrjel Narutowicz ‒ 289 (głosów) Maurycy Zamoyski ‒ 227 (głosów)”.
00:00:32:20Inny fragment: „P. Narutowicz przyjął wybór”.
00:00:35:08Zdjęcie G. Narutowicza wychodzącego z Sejmu.
00:00:38:12Pierwsza strona „Gazety Porannej”. Widoczny nagłówek: „Olbrzymie demonstracje w Warszawie. Zaprzysiężenie nowego Prezydenta. Wybryki tłumów wobec prezydenta Narutowicza. Ciężkie pobicie posłów”.
00:00:42:07Gmach Zachęty.
00:00:47:16Okładka katalogu: „Towarz. Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie Salon Doroczny 1922‒1923 Grudzień ‒ Styczeń”.
00:00:50:07Sala, w której zginął Narutowicz.
00:00:56:19Nagłówki gazet informujące o śmierci Narutowicza.
00:01:04:12Zdjęcie zwłok Narutowicza wystawionych w trumnie w Belwederze.
00:01:10:12Zdjęcia konduktu żałobnego, na czele z kardynałem A. Kakowskim.
00:01:23:13Zdjęcie ze złożenia trumny w krypcie.
00:01:29:00Ulotka: „Rok 1922 Mordercy pierwszego prezydenta Rzeczpospolitej”. Wiersz A. Słonimskiego: „Na śmierć Prezydenta Narutowicza”.
00:01:34:04Wiersz J. Tuwima: „Do nich!”.
00:01:41:09Zdjęcie E. Niewiadomskiego.
00:01:44:08Nagłówki gazet informujące o procesie i wyroku na E. Niewiadomskim.
zwiń zakładkę
tekst lektorski

Zginął w tydzień po wyborze na pierwszego prezydenta II Rzeczypospolitej. Narutowicz urodził się na Żmudzi. Studiował w Petersburgu i Zurychu, gdzie został profesorem i zdobył rozległą sławę inżynierską. Do Polski wrócił wraz z niepodległością. Naczelnik zaakceptował nominację na ministra. 9 grudnia 1922 roku wygrywa rywalizację z czterema kandydatami na urząd prezydenta. Prawica organizuje bojówkarską kampanię protestacyjną. W południe 16 grudnia przyjeżdża na otwarcie salonu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Stał w tym miejscu. Zabójca strzelał w plecy. Eksportację zwłok z Belwederu na zamek prowadził kardynał Aleksander Kakowski. Trumnę wystawiono w Sali rycerskiej. Ponury wymiar zbrodni pogłębił smutek orszaku żałobnego. Pierwszy prezydent spoczął w krypcie katedry św. Jana w Warszawie. To był polityczny i moralny wstrząs. Historia Polski nie zanotowała dotąd zabójstwa głowy państwa. Stracenie Niewiadomskiego zamyka tylko kryminalny rozdział.

zwiń zakładkę
zwiń zakładkę