Poświęcenie kopca ku czci Piłsudskiego

Poświęcenie kopca ku czci Piłsudskiego
Loading the player ...
Full title: Poświęcenie kopca ku czci marszałka Piłsudskiego
Signature: MF.269
Release Date: 1938
Date of Production: 1938
Duration: 00:01:39
Subject Categories: polityka, społeczeństwo
overview
About the film

Nabożeństwo. Poświęcenie kopca. Defilada.

Subject Number: 2
Person: Ignacy Mościcki (prezydent Polski)
Time: 1938
Place: Zawady-Majówka
Rights: dzieło osierocone (dyspozytariusz Filmoteka Narodowa)
Sound: mono
Frame Size: 4:3
Sequence description
00:00:00:17Prezydent wraz z oficerami wojska idzie wzdłuż szpaleru żołnierzy. Wita obecnych.
00:00:05:07Dzieci w strojach ludowych machają chorągiewkami.
00:00:07:16Prezydent przyjmuje kwiaty od dzieci.
00:00:13:08Kopiec Piłsudskiego.
00:00:20:03Prezydent podczas nabożeństwa polowego.
00:00:24:13Ołtarz polowy podczas mszy.
00:00:28:01Sztandary wojskowe na tle kopca Piłsudskiego.
00:00:31:02Tłumy zebranych z transparentami.
00:00:41:05Ceremonia poświęcenia kopca.
00:00:47:11Zbliżenie na głaz na szczycie kopca.
00:00:51:12Prezydent przemawia.
00:00:54:20Ludzie na uroczystości.
00:00:57:22Transparent z napisem: "Gmina STOK-RUSKI".
00:01:00:04Transparent z napisem: "Gmina PRZESMYKI".
00:01:01:10Prezydent wręcza odznaczenia.
00:01:10:01Parada wojskowa, przemarsz innych służb i organizacji.
hide tab
reader text

We wsi Zawadach-Majówce pod Siedlcami w obecności pana prezydenta Rzeczypospolitej odbyła się uroczystość poświęcenia kopca wzniesionego przez ludność gmin okolicznych ku czci marszałka Piłsudskiego. Ziemia na kopiec została częściowo pobrana z pobojowisk, mogił powstańczych i miejsc upamiętnionych męczeństwem ludu podlaskiego w czasach zaboru. Po uroczystym nabożeństwie przed ołtarzem polowym i uroczystym poświęceniu kopca w obecności wielotysięcznych tłumów włościan podlaskich pan prezydent Rzeczypospolitej wygłosił przemówienie transmitowane przez radio na całą Polskę. Uroczystość zakończyła defilada wojska i oddziałów przysposobienia wojskowego.

hide tab
comment
komentarz naukowy

Po śmierci Józefa Piłsudskiego w całym kraju narastał kult jego osoby, mocno zresztą podsycany i wspierany przez władze. Jedną z form kultu stały się pamiątkowe kopce, którym początek dał Kopiec Józefa Piłsudskiego na Sowińcu w Krakowie usypany w latach 1934–37, a więc częściowo jeszcze za życia Marszałka.
W kwietniu 1936 r. Czesław Dylewicz – kierownik szkoły w małej podsiedleckiej wsi Rzewuski Zawady i lokalny działacz społeczny – rzucił pomysł usypania kopca pamięci Józefa Piłsudskiego w gminie Przesmyki, na terenie której znajdowała się jego szkoła. Początkowo miał być to niewielki kopczyk wzniesiony własnymi siłami we wsi Zawady-Majówka na terenie udostępnionym przez trzech mieszkańców gminy. Gdy jednak patronat nad przedsięwzięciem objął wojewoda lubelski, postanowiono, aby kopiec w Zawadach stał się monumentem ogólnoregionalnym Ziemi Siedleckiej. Projekt kopca wykonał Jan Komar, nauczyciel siedleckiego gimnazjum, i 12 maja 1936 r., w pierwszą rocznicę śmierci Piłsudskiego, rozpoczęło się sypanie kopca z udziałem przedstawicieli wszystkich wsi gminy Przesmyki. Później w prace włączyli się także przedstawiciele innych gmin Siedlecczyzny i urzędnicy. Ostatecznie budowę zakończono wiosną 1938 r.
Przygotowane z wielkim rozmachem poświęcenie kopca odbyło się w niedzielę 15 maja 1938 r. Ceremonii dokonał biskup siedlecki Czesław Sokołowski, w uroczystości wzięli udział m.in. prezydent Ignacy Mościcki, wiceministrowie: spraw wojskowych – gen. Janusz Głuchowski i spraw wewnętrznych – Władysław Korsak oraz wojewoda lubelski Jerzy de Tramecourt, oddziały Wojska Polskiego i liczne delegacje. Wygłoszone przez prezydenta przemówienie nawiązywało do walki unitów o zachowanie wiary w okresie zaborów, ale koncentrowało się na wzywaniu do "zjednoczenia wewnętrznego", propagowanego przez sanacyjny Obóz Zjednoczenia Narodowego. Skupienie szerokich mas społecznych (w tym chłopstwa) wokół rządu i armii stawało się właśnie naczelnym hasłem obozu rządzącego. Nic więc dziwnego, że uroczystość w Zawadach transmitowało Polskie Radio, prasa przedrukowywała przemówienie Mościckiego, a PAT włączył relację z poświęcenia do swej kroniki. Relacja z Zawad nie odbiega stylistycznie od innych tego typu sztampowych relacji w kronikach PAT: krótkie sekwencje pokazują dostojnych gości, fragment nabożeństwa i poświęcenia oraz defiladę wojska i oddziałów przysposobienia wojskowego. (KS)

hide tab