Na zachód

Na zachód
Loading the player ...
Tytuł pełny: Na zachód - osadnictwo cywilne i wojskowe - Opole, Legnica , granice Polski
Data wydania: 1945-07-21
opis filmu
O filmie

Opole, Legnica. Punkt etapowy Państwowego Urzędu Repatriacyjnego. Nowi właściciele obejmują poniemieckie gospodarstwa. Pogranicznicy na służbie.

Numer tematu: 10
Obiekt: Państwowy Urząd Repatriacyjny
Zdarzenie: osadnictwo
Czas akcji: 1945
Miejsce akcji: Opole, Legnica
Prawa: WFDiF
Format dźwięku: mono
Format klatki: 4:3
Opis sekwencji
00:00:03:04Widok Opola.
00:00:18:22Baszta zamkowa w Opolu.
00:00:26:14Legnica.
00:00:40:18Reklama piwa niemieckiego na ogrodzeniu.
00:00:46:16Furmanki chłopskie stoją na placu.
00:00:50:19Tabliczka z napisem: "Państwowy Urząd Repatriacyjny Punkt Etapowy".
00:00:53:16Ludzie na samochodzie.
00:00:57:03Wozy jadą z osadnikami.
00:01:18:03Zabudowania.
00:01:25:15Przekazanie osiedleńcom kluczy do nowych gospodarstw.
00:01:32:18Grupka gospodarzy przechodzi ulicami.
00:01:35:21Nowi gospodarze obejmują w posiadanie gospodarstwo. Zamiatanie podwórza.
00:01:42:22Zdejmowanie kóz z samochodu.
00:01:51:00Naprawianie maszyn rolniczych.
00:01:57:22Do gospodarstwa wchodzi koń ciągnący wóz.
00:02:05:02Domek osadnika wojskowego.
00:02:10:01Osadnik wojskowy dogląda drzewa owocowe.
00:02:18:10Łany zbóż.
00:02:30:06Dwaj żołnierze z bronią idą brzegiem rzeki.
00:02:43:18Słup graniczny.
00:02:46:14Fale rzeki.
00:02:54:12Plansza końcowa: "Film wykonała Wytwórnia Filmowa Wojska Polskiego".
zwiń zakładkę
tekst lektorski

Terenem szczególnie ożywionej akcji osadniczej stają się bogate wsie i miasta województwa śląskiego. Ogólny widok Opola, wielkiego ośrodka przemysłu cementowego. Baszta zamkowa pamięta czasy polskiego panowania na ziemiach opolskich. Jest to jeden z najbardziej interesujących zabytków architektonicznych, świadczących o polskości ziem śląskich. Lignica [Legnica], stolica Śląska Dolnego. Miasto o rozwiniętym przemyśle maszynowym, włókienniczym i drzewnym. I tu, jak wszędzie na Śląsku, zabytki architektoniczne wskazują niezbicie na polski charakter miasta. Tradycję piastowską i znak Orła Białego wykorzystali Niemcy jako markę fabryczną piwa legnickiego. Coraz sprawniej pracują placówki urzędu repatriacyjnego na Śląsku. Z punktów zbornych przewozi się osadników do wybranych przez nich miejsc osiedlenia. Tam lokalne placówki PUR-u, względnie urzędy administracji publicznej, przekazują nowym gospodarzom klucze zabezpieczonych mieszkań i warsztatów rzemieślniczych. Opuszczone do niedawna gospodarstwa zaczynają tętnić nowym życiem. Przesiedleńcy bez trudu oswajają się z nowymi typami maszyn rolniczych i przy pomocy władz miejscowych przygotowują je na okres żniw. Specjalny nacisk kładą władze na osadnictwo wojskowe. Żołnierzom Armii Polskiej, inwalidom i rodzinom wojskowym przydziela się wyjątkowo korzystne i dobrze zagospodarowane parcele w pasie pogranicznym. Nad Odrą i Nissą [Nysą] polska straż graniczna czuwa nad tym, by Niemcy nie wrócili na ziemie, z których wysiedlono ich raz na zawsze.

zwiń zakładkę
komentarz

Dla małorolnych chłopów z Polski centralnej, wyjazd na Ziemie Zachodnie był szansą na poważny awans społeczny. Z małych areałów i krytych strzechą gospodarstw, chłopi przenosili się do zadbanych, murowanych domów i obejmowali kilkudziesięciohektarowe areały. Cena, jaką trzeba było zapłacić, był brak poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji. Przez wiele powojennych lat wśród ludności na Ziemiach Zachodnich panowało przekonanie, że zabraną Niemcom ziemię kiedyś trzeba będzie zwrócić. W praktyce oznaczało to też, że chłopi nie dbali o przejęte zabudowania i maszyny. Wyjazd na Zachód obarczony był jednak ryzykiem. Tuż po wyzwoleniu na Ziemiach Zachodnich roiło się od szabrowników, bezkarnie rabujących poniemieckie miejscowości. Dla zapewnieni a minimum bezpieczeństwa, wzdłuż granic osadzano zazwyczaj byłych żołnierzy. (MKC)

zwiń zakładkę
zwiń zakładkę